دیدگاه قرآن کریم دربارة جنبه‌های ملکوتی عالم طبیعت و باز نمود آن در نگاره «بارگاه کیومرث» از نسخه مصور شاهنامه طهماسبی

نویسنده

  • اعظم بهلول گروه صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه شهرکرد، فارسان، ایران
چکیده مقاله:

عالم طبیعت در نزد ادیان مختلف از شأن و منزلتی ‌والا برخودار بوده است و آن را مظهر یا یکی‌‌از مظاهر تجلی ‌خداوند تلقی می‌نموده‌اند.در فرهنگ اسلامی‌ هم بر طبق آیات قرآن کریم، عالم طبیعت مظهر حکمت الهی است و در آن جنبه‌های ‌کمی ‌و ویژگی‌های‌ کیفی ‌عالم طبیعت از جمله وجه ملکوتی‌ آن مطرح شده است. هدف از این پژوهش برقراری پیوند بین دیدگاه قرآن کریم دربارة جنبه‌های ملکوتی عالم طبیعت با شیوه تصویرگری ‌آن در نگارة«بارگاه کیومرث»از شاهنامه طهماسبی‌ است. در این مقاله با توجه این پرسش که دیدگاه قرآن کریم پیرامون جنبه‌های ملکوتی عالم طبیعت چگونه بوده است و این رویکرد، در شیوه تصویرگری نگاره «بارگاه کیومرث» به چه صورت بازنمود شده است؟، ترکیب بندی، رنگ گذاری وشیوة ترسیم عناصر عالم طبیعت در نگارة مذکور،مورد تحلیل قرار گرفته‌است.این پژوهش به شیوة تحلیلی- توصیفی برپایة تطبیق داده‌ها انجام گرفته و نتایج بدست آمده نشانگر آن است که بر اساس آیات قرآن کریم، عالم طبیعت علاوه بر وجه مادی، دارای‌ ماهیتی‌ ملکوتی ‌‌برگرفته از ذات حق تعالی ‌است و هریک از موجودات آن به اندارة بهره ایی که از علم الهی برده‌اند صاحب نطق و شعور بوده، بر حمد و تسبیح الهی مشغول هستند. این رویکرد بر شیوه تصویرگری عالم‌ طبیعت در نگارة«بارگاه کیومرث» تأثیر گذاتر بوده و در ترکیب‌بندی ‌و تصویرگری ‌اجزای‌ عالم ‌طبیعت به ویژه عناصر جمادی‌ ‌آن قابل مشاهده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نگاره های شاهنامه طهماسبی

گرچه نسخه برگردان کردن بخش های هنری یک نسخه خطی، سال هاست در خارج از ایران رواج دارد، در سال های اخیر شاهد طبع این گونه آثار در ایران هستیم. از نمونه خارجی این گونه کتاب ها می توان به نسخه برگردان نگاره های شاهنامه لنینگراد (1985م.) و نمونه های داخلی می توان به نسخه برگردان نگاره های خاوران نامه (1383ش.) اشاره کرد. نگاره های نسخه خطی شاهنامه طهماسبی، قبلاً معروف به شاهنامه هوتون، از خوش اقبال تر...

متن کامل

بارگاه کیومرث بررسی تطبیقی عناصر بصری هفت نگاره با موضوع واحد

    کیومرث نخستین پادشاه افسانه‌ای است که فردوسی داستان او را در بخش اسطوره‌ای شاهنامه آورده است. کیومرث در زبان اوستایی به صورت گیومرتن(دارای حیات فانی) آمده است و در برخی متون نیز به صورت گیومرث، گیومرد، کهومرث و کیومرز نیز دیده می‌شود. پیدایش حکومت و زندگی اجتماعی در شاهنامه با داستان کیومرث آغاز می‌شود. بر اساس این داستان آغاز فرمانروایی مصادف است با زنده شدن طبیعت و با آمدن او، امنیت و آرا...

متن کامل

خداشناسی از طریق آثار صُنع الهی در عالم تکوین (از دیدگاه قرآن کریم و نهج‌البلاغه)

یکی از راه‌های اثبات وجود خدای متعال، شناخت او از طریق آثار صُنع الهی در عالم تکوین است، بدین گونه که انسان با مشاهدة اسرار طبیعت و نظم محیّرالعقول حاکم بر جهان هستی، و تفکّر در اینها به شناخت خدای متعال می‌رسد. در موارد متعدّدی از آیات قران کریم و فرازهایی از نهج‌البلاغه به اثبات وجود خداوند با استفاده از آیات آفاقی پرداخته است. به طور کلّی روش آیات قران کریم و امام (ع) در بررسی پدیده‌های طبیعی این...

متن کامل

مطالعه‌ی ساختاری رخنمون های صخره ای در نگاره «فرود با ایرانیان مواجه می‌شود» از شاهنامه طهماسبی

در هنر ایران تصاویر و نشانه‌های بصری بسیاری، از طبیعت انعکاس یافته‌اند. نقاش ایرانی همواره به طبیعت و نمودهای آن همچون گیاهان، صخره‌ها و آسمان دلبستگی داشته و از آنجایی که طبیعت‌گرایی و آمیختگی انسان با طبیعت، ریشه در اعتقادات مذهبی و اسطوره‌ای مردم ایران دارد، در نگاره‌ها به عنوان یکی از اصول زیبایی‌شناسانه طبیعت­گرا مشاهده می‌شود. یکی از این نشانه‌های تصویری، صخره است که از جنبه‌ی نمادین و تم...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1397  شماره 13

صفحات  147- 173

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023